MEVLANA HAFTASI

Doğup büyüdüğüm, gençliğime ve çocukluğuma dair güzel günler geçirdiğim bu güzel Konya şehri benim memleketimdir ve memleketimle gurur duyduğumu her fırsatta yinelemişimdir. Bu yazımda memleketimin bir kültür hazinesi olan Şeb-i Aruz Törenleri hakkında bir şeyler yazmak ve meraklılarını bilgilendirmek istedim. Ne de olsa 1 – 17 Aralık Mevlana Haftası çeşitli etkinliklerle kutlanıyor.


Çocukluğumdan beri Mevlana Türbesini defalarca ziyaret etmiş ve bize şehir dışından gelen her misafiri de Mevlana Türbesine götürmüşümdür. Elimden ve dilimden geldiği kadarıyla Mevlana’yı tanıtmak istemişimdir. Bunları yaparken mutlu olur ve gurur duyardım kendimle böyle bir şehirde yaşıyorum diye. Şimdi maalesef ki Konya’da yaşamıyorum ve Mevlana’ya daha az ziyaretçi götürüyorum. Fakat hala çevremi Mevlana konusunda bilgilendirmeye devam ediyorum.

Mevlana, Büyük Düşünür, Gönül Dostu, Anadolu’nun bağrında yatan büyük değer gibi sözcükler kullansam da O’nu anlatmaya ne sözcüklerim, ne kalemim ne de yüreğim yeter. Çünkü O’nun Anadolu’ya, insanımıza hatta tüm insanlığa kazandırdıkları saymakla bitmez. Ancak bu sefer Şeb-i Aruz etkinlikleri haftasında bir törene katılacakların, semazenler hakkında bilgi sahibi olmak isteyenlerin ve Mevlana’yı merak edenlerin dikkatini çekecek bir yazı yazmak geldi içimden.

Öncelikle semazenin dönmek için aldığı eğitime bir göz atmak da fayda var. Semazen sabit bir şekilde dönmek için ortasında çivi olan yuvarlak bir tahtanın içinde dönmeye başlar. Çivinin olduğu yere antiseptik değeri görsün diye tuz dökülür. Sol ayak parmağı ile ikinci parmak çivinin arasına sokulur. Semaya ilk başlayan semazen, tennure yani o beyaz elbiseyi giymeden normal kıyafetle döner; fakat eller çapraz şekilde omuzlara kavuşturulur, baş da hafif bir şekilde yana eğilmiştir. Bakıldığında 1 sayısı gibi görünür semazen. Bu duruş ise ‘’Allah’ın birliğine şahadet ediyorum.’’anlamına gelir. İlk günler kısa süreli ayinler yapılır, zamanla süre uzar. Belli bir süre sonra eller açılıp tennure giyilir. Ayrıca sema aç karına yapılır ve her dönüş de Allah zikredilir ve Allah düşünülür.

Semazenin her hareketinde ve her kıyafetinde bir anlam gizlidir. Mesela semazen dönerken sağ eli yukarıya, sol eli aşağıya bakar. Bu Haktan alıp halka vermek veya Allah’tan gelip toprağa dönmeyi simgeler.

Semazen sahneye siyah bir şal ile çıkar ve bu şal mezarı; ayine başlayacağı an şalı çıkarıp semaya başlaması da yeniden doğuşu simgeler. Yani suretler âleminden hakikat âlemine geçmeyi anlatır.

Semazenin üzerindeki kıyafete tennure denir, tennure kefeni simgeler. Başındaki sarık sikkedir ve bu da mezar taşı anlamına gelir.

Sema yapmak bir eğlence veya şov değildir. Sema yapmak bir ibadettir, Allah’ı anmaktır, manevi doyuma erişmedir. Şeb-i Aruz törenlerine katılanlar bunu çok iyi bilir. İzleyeni bile derinden etkileyen bu manevi huzur kişiye büyük bir tat verir. Bu törenlerin vazgeçilmez ismi haline gelen Ahmet Özhan’ın tasavvufi müzikleriyle insan, kendini kalbindeki tüm kötülüklerden, öfkeden, hırstan kurtulmuş gibi hafif hisseder. Ahmet Özhan’ın ardından ney taksimi eşliğinde ve loş ışıklar altında bembeyaz elbiseleriyle semazenler sahnede büyüleyici bir görüntü oluşturur. Ney sesi ile izleyenlerin bile kendinden geçtiği sema ayini büyük ve derin anlamlarıyla sahnelendikten sonra tören sona erer.

Şeb-i Aruz törenleri hakkında bilgi sahibi olmakla bu güzellik anlaşılmaz, bu manevi doyumu yaşamak, kendi kültürümüzü öğrenmek ve gelecek nesillere aktarmak gerekir. Bunun için de bir kez bile olsa Konya’ya gelip önce tarihi güzelliklerini görüp öğrenelim ve özellikle de 1- 17 Aralık tarihleri arasında Mevlana Haftasındaki çeşitli etkinliklere katılarak güzel ve mistik bir yolculuğa çıkalım.